บอกเล่า “วิธีการพัฒนาตนเอง” ผ่านมุมมองผู้มีประสบการณ์
มาซาโตะ โยชิอิ อดีตนักกีฬาเบสบอลที่ผันตัวมาเป็นโค้ชในปัจจุบัน ได้พูดถึงวิธีการพัฒนาตนเองไว้อย่างน่าสนใจ แม้จะมีการถ่ายทอดในรูปแบบมุมมองของโค้ชนักกีฬาที่สั่งสมประสบการณ์จากการคลุกคลีอยู่กับนักกีฬาเป็นเวลานาน แต่ mirai campus เชื่อว่าผู้อ่านที่เป็นคนทั่วไปก็สามารถทำความเข้าใจและนำมาปรับใช้กับตนเองหรือสายงานตนเองได้เช่นกัน
ค้นหาศักยภาพที่แท้จริง ผ่านมุมมองผู้มีประสบการณ์
จุดเริ่มต้นของการฝึกฝนนักกีฬา ก่อนอื่นต้องมีโค้ชเฉพาะทางเป็นผู้กำหนดกิจกรรมการฝึกต่าง ๆ ก่อน ในช่วงระหว่างการฝึกฝน ควรเป็นไปตามความเห็นสมควรของโค้ชโดยตรง ไม่ว่าจะเป็นการวิเคราะห์พลังกาย ระดับทักษะ ลักษณะนิสัย รวมถึงจุดมุ่งหมาย พร้อมทำการวางแผนให้เหมาะสมตามบทบาทหน้าที่
ผู้เขียนเล่าว่า… ตนเคยสอบถามเกี่ยวกับวิธีฝึกฝนของนักกีฬามัธยมปลายแห่งหนึ่ง ซึ่งตลอดการฝึกซ้อมล้วนมีขั้นตอนหนักหนาสาหัสเกินช่วงอายุไปมาก แต่ไม่อาจปฎิเสธได้ว่าถ้าหากมีความฝันอันยิ่งใหญ่ การฝึกซ้อมรูปแบบนี้ จะเป็นบันไดก้าวสู่เป้าหมายในอนาคตอย่างแน่นอน
การฝึกฝนช่วงแรก แน่นอนว่าจะต้องเริ่มจากอะไรที่ง่าย ๆ เสียก่อน แล้วค่อยไต่ระดับความยากไปทีละนิดเป็นขั้นเป็นตอน และสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้นักกีฬาพัฒนาได้เร็ว นั่นคือ การที่โค้ชสามารถโน้มน้าวนักกีฬาให้เกิดการอดทนต่อการฝึกซ้อมอย่างเหมาะสม ต้องสามารถชี้แจงได้ด้วยว่าเพราะเหตุใดถึงต้องปฎิบัติตามกฎเช่นนี้ (หากเกิดปัญหาระหว่างการฝึกฝนนักกีฬา โค้ชจะต้องรีบแก้ไขปัญหาโดยทันที ทั้งคอยหมั่นสังเกตพฤติกรรมอย่างสม่ำเสมอ) ยกตัวอย่าง ในรายการกอล์ฟรายการหนึ่ง อดีตนักกีฬากอล์ฟซึ่งทำหน้าที่เป็นพิธีกรได้ทำการสัมภาษณ์เด็กนักเรียนมัธยมปลายญี่ปุ่นคนหนึ่งว่า…
พิธีกร : หากโตขึ้นมีความใฝ่ฝันอยากจะเป็นนักกีฬาแบบไหน ?เด็กมัธยมปลาย : ดัสติน จอห์นสันครับ
พิธีกร : อยากเป็นเหมือนดัสติน จอห์นสันเหรอ แต่ดูจากรูปร่างแล้วคิดว่ายังไงก็ห่างไกลนะ ลองหาเป้าหมายที่เหมาะสมกับตัวเองอีกสักรอบไหม ?
เด็กมัธยมปลาย : ……
ในมุมของผู้เขียนเองมองว่า แม้จะเป็นคำพูดที่ดูใจร้ายไปสักนิด แต่สิ่งที่พิธีกรคนนั้นพูดก็เป็นการชี้แนะที่ยอดเยี่ยมเลยทีเดียว แม้ว่านักกีฬาหลายคนจะมีเป้าหมาย หรือมีต้นแบบไอดอลก็ตาม หากแต่สิ่งที่มุ่งหวังนั้นไม่เหมาะสมกับตนเองสักเท่าไร ก็ดูจะเป็นเป้าหมายที่เลือนลาง ดังนั้นแล้ว การคิดทบทวนและวิเคราะห์ตนเอง พร้อมเชื่อฟังโค้ชฝึกสอน ดูจะเป็นแนวทางที่มีประโยชน์เสียมากกว่า
ในโลกของธุรกิจ หากองค์กรมีการกำหนดวิสัยทัศน์อันยิ่งใหญ่เกินกว่าจะเอื้อมถึงแล้ว หน้าที่ของหัวหน้า หรือผู้นำย่อมไม่แตกต่างไปจากโค้ชของนักกีฬา ที่จะต้องมีทั้งความอดทน ความสามารถในการจูงใจ ทั้งนำเสนอแนวทางที่เป็นประโยชน์แก่พนักงานในทีมได้ไม่มากก็น้อย
สร้างนิสัยและวินัย ด้วยจิตสำนึกตนเอง
สิ่งจำเป็นอย่างยิ่งต่อการพัฒนานักกีฬาให้มีประสิทธิภาพได้ คือการมีจิตสำนึกและความมุ่งมั่นในการฝึกฝน เช่น ผู้ฝึกสอนกีฬาเบสบอลบางคน นอกจากจะสอนเรื่องเทคนิคการเล่นแล้ว ยังคอยชี้แนะแนวทางเล็กน้อยในชีวิตประจำวันของนักกีฬา เริ่มตั้งแต่การตื่นนอนที่ต้องลุกไปล้างหน้าแปรงฟันในทันที เพื่อสร้างนิสัยและวินัยต่อเนื่อง เป็นต้น อย่างไรก็ตาม การสร้างนิสัยและวินัยต่อเนื่องกลับเป็นสิ่งที่ยากยิ่งกว่าที่คิด แต่ถ้าคุณคิดจะเป็นนักกีฬาระดับมืออาชีพ หากทำเรื่องเล็กน้อยแค่นี้ไม่ได้ ก็จะไม่มีวันพัฒนาไปได้ไกลแน่นอน
แต่ก็มีนักกีฬาหลายคนที่ชอบทำตามคำสั่งโค้ชเพียงอย่างเดียวเท่านั้น ซึ่งจุดนี้อาจจะสร้างความลำบากได้ในอนาคต ดังนั้น หากจิตสำนึกของนักกีฬาสามารถสร้างโจทย์และวินัยอย่างเคร่งครัดได้เอง จะช่วยให้ระหว่างการทำงาน หรือการใช้ชีวิตในสังคมราบรื่นยิ่งขึ้น (ปัจจุบันมีนักกีฬาจำนวนมากชอบคิดว่าตนเองเป็นนักกีฬาสไตล์นี้และเป็นคนลักษณะนี้ ส่งผลให้ไม่ว่าเวลาจะผ่านไปนานสักแค่ไหน ก็ไม่มีทางพัฒนา หรือสร้างโจทย์ที่เหมาะสมต่อตนเองได้สักที)
ในช่วงที่ผู้เขียนเคยเข้ารับการอบรมจากสหภาพพลศึกษา (โรงเรียนมัธยมต้นในจังหวัดโออิตะ) ได้มีผู้บรรยายท่านหนึ่งกล่าวกับนักเรียนไว้ว่า
“ขอให้ทุกคนพยายามกำหนดโจทย์และวินัยให้กับเส้นทางชีวิตตนเอง และเมื่อผิดพลาดให้พยายามแก้ไขปัญหาอย่างมีสติ เรียนรู้ไปกับมัน และเมื่อโตขึ้นคุณจะเข้าใจถึงการใช้ชีวิตและวิธีแก้ไขปัญหาอย่างมีประสิทธิภาพ”จากความรู้สึกของผู้เขียนคิดว่าช่างเป็นคำสอนที่มีประโยชน์มาก เพราะทุกสายอาชีพสามารถนำไปประยุกต์ใช้ เพื่ออยู่รอดภายใต้สังคมอันแปรเปลี่ยนไปมาอย่างวุ่นวายเช่นปัจจุบัน การกำหนดหัวข้อและก้าวไปทีละขั้นอย่างช้า ๆ จะช่วยให้เราเข้าใจถึงคุณสมบัติตนเองได้ดี
หากนำทั้งหมดที่กล่าวมานี้เปรียบเทียบกับการทำงาน แม้หัวหน้าหรือผู้นำจะคอยชี้แนะและเคี่ยวเข็ญคนในทีมขนาดไหน แต่หากเจ้าตัวยังไม่รู้ศักยภาพที่แท้จริงหรือสิ่งที่บกพร่องของตนเอง ก็จะไม่สามารถนำไปสู่การฝึกฝนเพิ่มเติมเพื่อให้เกิดการพัฒนาตนเองที่ดีต่อไปได้ในอนาคต
ข้อมูลจากหนังสือ 最高のコーチは教えない
